Ermənistan Avrasiya İttifaqına Azərbaycanın şərti altında qoşuldu

Güllələnən icra başçısının qızına da Şuşada ev verildi - FOTO

Prezident İlham Əliyev Qarabağda möhtəşəm tunelin açılışını etdi: qürurverici GÖRÜNTÜLƏR

Prezident İlham Əliyev Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa avtomobil yolunda görülən işlərlə tanış olub

Prezidentdən Heydər Əliyevlə bağlı paylaşım

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümüdür

İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Həzi Aslanovun məzarını ziyarət ediblər

Prezident onları təltif etdi - FOTO

Ermənistanda hərbi qiyam və çevriliş ssenarisi önə çıxır: Qarabağ klanı ordunu İrəvanın "işğal"ına çağırır

Ermənistan Avrasiya İttifaqına Azərbaycanın şərti altında qoşuldu

Siyaset

Oxunub: 1 523

13 okt 2014 | 15:24

Gözləntilər Minskdə özünü doğrultmadı. Ermənistanın Avrasiya İttifaqına qəbulu baş tutdu. Amma... Amması ondan ibarətdir ki, Rusiyanın təşəbbüskarı olduğu qurumda vassal ölkəkinin də təmsil olunması Azərbaycanın irəli sürdüyü şərt daxilində reallaşdı. Söhbət Ermənistanın mövcud sərhədləri daxilində, yəni Qarabağsız bu ittifaqa qoşulmasından gedir. Əgər xatırlayırsınızsa, bu ilin may ayında Astanada Avrasiya İttifaqı təsis olunarkən Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayev Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin məktubunu elan edərək bildirmişdi ki, Azərbaycan prezidenti Ermənistanın ittifaqa üzvlüyünün ancaq indiki sərhədlər daxilində mümkün ola biləcəyini və bunun nəzərə alınmasının vacibliyini bildirir. Nazarbayevin bu bəyanatından sonra Serj Sarkisyan möhkəm pərt olmuşdu. Oxşar mövqeni elə digər ittifaqçı Belarus da sərgiləyirdi. İndi belə məlum olur ki, Sarkisyan Azərbaycan prezidentinin məktubunda vurğulanan şərtlə razılaşıb, nəticədə Ermənistanın üzvlüyünə yaşıl işıq yandırılıb. Lakin burada siyasilər vacib bir məqama toxunurlar. De-yure Azərbaycanın olan Qarabağın de-fakto geri qaytarılmasına başlanılır.
Qazaxıstan və Belarusun Ermənistanın üzvlüyünü bu dəfə də təxirə sala biləcəyinə dair gözləntilər doğrulmasa da Sarkisyan üçün sevinmək hələ tez ola bilər. Çünki Qazaxıstan və Belarus parlamentləri Ermənistanın üzvlüyünə dair sazişin ratifikasiyasını Putinin vurğuladığı kimi, ilin sonuna qədər həyata keçirməyə bilərlər. Digər tərəfdən, Ermənistanın Avrasiya İttifaqına üzv olandan sonra işğal altındakı Dağlıq Qarabağla sərhədinə gömrük postu yerləşdirmək öhdəliyinin də həmin sazişdə əksini tapdığı məlumdur. Bunu bir neçə gün əvvəl Ermənistan hökuməti də təsdiqləmişdi. Ermənistan bu öhdəliyi qəbul etdiyindən Azərbaycanın onun üzvlüyünə qarşı çıxmaq üçün formal olaraq əsası qalmır. Lakin Azərbaycanın Qazaxıstan və Belarusla münasibətləri imkan verir ki, bu dəfə parlamentlərdə ratifikasiya prosesi ləngisin. Bu, Azərbaycanın gücünü Ermənistanın nəzərinə çatdırmaq üçün daha bir imkandır. Eləcə də Nazarbayevin �Ermənistanın Avrasiya İqtisadi İttifaqına üzvlüyü razılaşdırılıb� deməsi, �Eyni zamanda bizim Ermənistanın hansı sərhədlər daxilində qoşulduğuna dair verdiyimiz həssas sual ətrafında kompromis əldə etmək mümkün olub� kimi əlavəsini əksər şərhçilər birmənalı qarşılayır. Söhbət işğal altındakı torpaqların qaytarılmasına dair heç bir aydın perspektivin olmadığı şəraitdə 20 il əvvəl təmamilə itirdiyimiz Qarabağın qaytarılmasından gedir. Özü də müharibəsiz qaytarılmasından...

Ermənistanın Avrasiya İttifaqına Dağlıq Qarabağsız qəbul edilməsi o deməkdir ki, Ermənistanla işğal olunmuş Qarabağ arasındakı sərhəddə gömrük postları qoyulacaq.

Bu qərarın çarəsizlikdən və kasıblıqdan batıb gedən Qarabağa hansı ağır iqtisadi nəticələr, hətta sosial partlayış ehtimalı vəd etməsi məsələsini hələ bir kənara qoyaq. Azərbaycanın bu nəhəng geosiyasi uğurunun iqtisadi yöndən təhlilinə hələ sonra qayıdarıq. İndilik isə söhbət Azərbaycanın nəhəng siyasi-diplomatik uğurundan gedir. Azərbaycan hər halda Rusiya, Belarus və Qazaxıstanın birgə yaratdığı ittifaqa daxil olmadı. Bununla da öz suverenliyini bir daha isbatlamış, bloklara qoşulmamaq və bitərəflik siyasətinə sədaqətini bir daha ortaya qoymuş oldu. Ermənistan isə öz siyasi azadlığının və iqtisadi müstəqilliyinin sonuncu qalıqlarını da itirərək müstəmləkə asılılığı bataqlığına, boyunduruğa girdi.

Eyni zamanda İrəvan bununla Qarabağ üzərində nəzarət imkanlarını da itirdi. Özü də həm siyasi, həm də iqtisadi cəhətdən.

Yəni 2015-ci ilin yanvarından ittifaqın fəaliyyətə başlaması ilə Qarabağın İrəvandan kartof-soğan daşıyan ac-yalavac sakinləri indən belə Ermənistanla sərhəddə buna görə üstəlik hələ gömrük rüsumları da ödəməli olacaqlar. Heç də təsadüfi deyil ki, Sarkisyan rəsmi İrəvan üçün sadəcə rüsvayçılıq demək olan bu sənədi tərəddüd içində imzalayar-imzalamaz Ermənistan paytaxtını etiraz aksiyaları bürüdü. Ermənilər Sarkisyanı müstəqil erməni dövlətini məhv edib axırına çıxmaqda ittiham edirlər. Bu minvalla Sarkisyanın ermənilərin milli maraqlarını satmaqda ittiham olunacağı gün də elə də uzaqda deyil.

Qarabağı Ermənistandan hələlik gömrük divarları ilə ayırmaları Azərbaycanın gözəl və parlaq siyasi kombinasiya kimi dəyərləndirilir. Belə ki, Avrasiya məkanına girməyən Azərbaycan öz müstəqilliyini qoruyub saxladı. Lakin həm də ən əsas vəzifə həll edildi - Qarabağ Ermənistanın iqtisadi məkanından qoparılıb çıxarıldı. Siyasi, eyni zamanda hüquqi məkana gəlincə isə bunu demək lazımdır ki, Qarabağ siyasi cəhətdən Ermənistan məkanına daxil olmamışdı və indi də daxil deyil.
Azərbaycan Ukraynanın, Gürcüstanın, Moldovanın və etnosiyasi münaqişələr girdabına salınan digər əksər ölkələrin bacarmadığı, gücünün çatmadığı işi görməyə nail oldu. Yəni öz ərazilərinin ilhaq olunan hissəsini de-yure öz sərhədləri çərçivəsində təsdiqlədi. De-fakto olaraq isə bu anklavın işğalçı ölkədən ayrılması prosesini başlatdı.
Şübhəsiz ki, bu ciddi siyasi uğurun təməlində Kremlin Azərbaycana verdiyi dəstək də dayanır. Azərbaycan Ermənistanın vassal asılılığında olmasını qəbul edən Serj Sarkisyandan fərqli olaraq Rusiya ilə ağıllı və uğurlu qarşılıqlı faydalı münasibətlər sistemi qura bilib. Özü də bu münasibətlər siyasi və hərbi ittifaq çərçivəsində yox, ikitərəfli tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq formatında qurulub.
Necə ki, qlobal layihələrdən tutmuş meqa enerji layihələrinin reallaşdırılmasına qədər hər bir məsələdə geosiyasi maraqları nəzərə alınan Azərbaycan üçün ən vacib, hətta həyati vacib qərarın qəbulu zamanı Putin də İlham Əliyevin maraqlarını nəzərə aldı.
Ermənistan Avrasiya ittifaqına daxil ediləndən və Kreml Qarabağı Ermənistandan ayırıb Azərbaycana bu bölgənin əsl sahibinin kim olduğunu göstərəndən sonra Azərbaycanın qarşısında yeni, çox aktual və yeganə bir sual dayanır: rəsmi Bakı Avrasiya İttifaqına daxil ola bilərmi? Axı Rusiyada da başa düşürlər ki, Azərbaycan olmadan Cənubi Qafqazda mütləq protektoratdan söhbət gedə bilməz.
İlham Əliyev bu quruma daxil olan ölkələrin dövlət başçılarının Minsk görüşündə iştirak etmədi. Amma Azərbaycan prezidenti MDB ölkələri dövlət başçılarının bu görüşdən azca əvvəl başa çatan sammitindəki çıxışında fikrini diplomatik dildə, çox aydın şəkildə ifadə etdi.
Bəs Kreml bu məsələdə Ermənistana təsir göstərə bilərmi? Buna şübhə yoxdur. Axı Ermənistan özünü rəsmi satellit səviyyəsinə endirib. Nazarbayevin də Ermənistanla bütün məsələlərdə razılaşma əldə etdik, deməsi isə qaranlıq məqamlara işıq salır. Görünür böyük ehtimalla Azərbaycan Rusiya ilə anlaşıb. Çünki Sarkisyan artıq oyundankənar vəziyyətdədir...

kepeztv.az