Azərbaycanda milli mətbuatın yaranmasından 149 il ötür
Medeniyyet
Oxunub: 54
22 iy 2024 | 09:00
Azərbaycanda milli mətbuatın yaranmasından 149 il ötür


Bu gün Azərbaycanda milli mətbuatın yaranması günüdür.

149 il öncə - 1875-ci il iyulun 22-də dövrünün maarifçilik hərəkatının görkəmli nümayəndələrindən olan Həsən bəy Zərdabinin “Əkinçi” qəzetini nəşrə başlaması ilə Azərbaycan milli mətbuatının əsası qoyulub.

“Əkinçi” Azərbaycan dilində əsl milli demokratik və xalq mətbuatının ilk təməl daşını qoyub. Cəmi 56 nömrəsi çıxan qəzet millətin aynası olub, Azərbaycan jurnalistikasının bayraqdarına çevrilib.

Sonrakı illərdə görkəmli ziyalılar tərəfindən nəşr edilən “Ziya”, “Kəşkül”, “Şərqi-rus”, “İrşad”, “Molla Nəsrəddin” kimi qəzet və jurnallar “Əkinçi”nin ənənələrini davam etdirib. Bu mətbuat orqanlarının əsas hədəfi cəhalətə, haqsızlığa qarşı mübarizə, maarifləndirmə idi. Zəngin və şərəfli yolla addımlayan Azərbaycan mətbuatı bir neçə mərhələdən keçib. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (AXC) dövründə azad mətbuatın, eləcə də hadisələrə yeni baxışın təməli qoyulub.

Növbəti mərhələ isə AXC-nin bolşeviklər tərəfindən işğalından sonrakı dövrü əhatə edir. 149 yaşlı mətbuatın 70 ili bu kommunist dikaturası dövrü ilə bağlıdır. Həmin dövrdə Azərbaycan mətbuatı mövcud problemləri daha çox sətiraltı mənada yazırdı. Çünki mətbuat SSRİ-nin yürütdüyü siyasətin, ideologiyanın ruporu idi. Həmin dövrdə fərqli düşünmək, yazmaq yasaqlanmışdı.

1990-cı illərin II yarısından başlayaraq Azərbaycan mətbuatı yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Bu mərhələ həm də Azərbaycan dövlətçiliyi, demokratik dövlət quruculuğu dövrüdür. Bu yeni inkişaf dövrünün təməlini qoyan Ulu Öndər Heydər Əliyev hər zaman mətbuatın cəmiyyətə təsir gücünü yüksək qiymətləndirib, mətbuat və söz azadlığı, kütləvi informasiya vasitələrinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirib. Müstəqillik dövründə Azərbaycan mətbuatı ilə bağlı ilk fərmanı da Heydər Əliyev imzalayıb.

Ümumilikdə, Ulu Öndər mətbuatın problemlərinin həlli ilə bağlı 10-dan çox sərəncam və fərman imzalayıb. 1999-cu ildə “Kütləvi İnformasiya Vasitələri haqqında” beynəlxalq tələblərə cavab verən qanun qəbul edilib. Heydər Əliyevin 1998-ci il 6 avqust tarixli sərəncamı ilə Azərbaycanda senzura ləğv olunub.

Ölkədə söz və mətbuat azadlığına, KİV-lərə ən yüksək səviyyədə diqqət və qayğı var. Prezident İlham Əliyev azad medianı inkişaf etdirmək, mətbuatın maddi-texniki bazasını möhkəmləndirmək, jurnalistlərin sosial-iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədilə mühüm sərəncamlar imzalayıb.

2020-ci ilin sentyabrın 27-də başladılan 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan döyüş meydanında olduğu kimi, informasiya savaşında da qələbə qazanıb. Mütəmadi olaraq ölkəmizə qarşı qara kampaniya aparan dairələr bu müddət ərzində də öz çirkin əməllərindən əl çəkmədilər. Amma buna baxmayaraq, informasiya müharibəsində də üstünlük öz tarixi torpaqlarını işğaldan azad edən, haqq və ədalət uğrunda mübarizə aparan Azərbaycan tərəfində oldu.

Bununla belə Azərbaycan mətbuatının iki nümayəndəsi erməni terrorunun qurbanı olub. Vətən müharibəsi başa çatdıqdan sonra işğaldan azad olunmuş ərazilərin çəkilişini həyata keçirən jurnalistləri aparan nəqliyyat vasitəsi 2021-ci ilin iyunun 4-də Kəlbəcər rayonunun Susuzluq kəndi ərazisində tank əleyhinə minaya düşüb. Nəticədə AZƏRTAC-ın müxbiri Məhərrəm İbrahimov, AzTV-nin operatoru Sirac Abışov və Kəlbəcər Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının Susuzluq kənd inzibati dairəsi üzrə nümayəndəsinin müavini Əliyev Arif Ağalar oğlu həlak olub, dörd nəfər isə yaralanıb.

Prezident İlham Əliyev iyunun 14-də işğaldan azad olunan ərazilərdə vəzifə borcunu yerinə yetirmiş Abışov Sirac Abış oğlu, Əliyev Arif Ağalar oğlu və İbrahimov Məhərrəm Əli oğlunu "3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edib.

2021-ci ilin iyulun 22-də - Milli Mətbuat günündə Prezident İlham Əliyev şəhid jurnalistlərin - M.İbrahimovun və S.Abışovun ailələrinə mənzillər hədiyyə edib.

Milli mətbuatın yubileylərinin ölkədə geniş qeyd olunması, KİV-lərə birdəfəlik yardımların göstərilməsi, mətbuat işçilərinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi tədbirləri, həmçinin milli mətbuatın inkişafındakı xidmətlərinə görə jurnalistlərin fəxri adlarla təltif edilməsi haqqında sərəncamlar da mətbuata və mətbuat işçilərinə qayğının tərkib hissəsidir.
Dünən, 10:29
Paris-2024: Lamiyə Vəliyeva bu gün növbəti dəfə medal qazana bilər
Dünən, 10:15
Şuşaya daha 27 ailə köçdü
Dünən, 10:08
Zəngəzur yoluna çıxa bilməyən İran – Tehran "qırmızı xətti"ni aşağı sürüşdürəcək
Dünən, 10:03
Valideynlər "əl yandırır", satıcılar isə "su qiymətinədir" deyir - Məktəb bazarından REPORTAJ
Dünən, 09:55
Polis Xocalıya gedən vətəndaşlara xəbərdarlıq edib - FOTO
Dünən, 09:46
Antiterror əməliyyatının indiyədək açıqlanmayan DETALLARI
Dünən, 09:35
"İmperiya fantaziyaları üçün qurbanlar..." - Ostin Rusiyanın itkilərini açıqladı
6-09-2024, 16:00
İran təlaşda: Əməliyyat Zəngəzurdan başlayır - GƏLİŞMƏ
6-09-2024, 15:30
Putin bir aradan çıxsa yaxşıdır... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
6-09-2024, 14:22
“Bakının istədiyini edəcəklər” - “Hraparak”
6-09-2024, 14:00
Tramp Putinə əsəbiləşdi: Nə deyəcəyimi bilmirəm
6-09-2024, 13:28
Prezident Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının investisiya naziri ilə görüşüb
6-09-2024, 13:16
Bu ərazilər Azərbaycana qaytarılacaq, hazırlıq gedir...
6-09-2024, 13:02
İrəvan 44 günlük müharibəni unutmamalı və şərtləri qəbul etməlidir - AÇIQLAMA
6-09-2024, 12:58
İlham Əliyev İtaliyanın “Ansaldo Energia” şirkətinin baş icraçı direktoru ilə görüşüb
6-09-2024, 12:37
İlham Əliyev İtaliya-Azərbaycan Universitetindən danışdı
6-09-2024, 12:30
Zakir Həsənov və Hikmət Mirzəyev şərti sərhəddə olublar
6-09-2024, 12:20
İlham Əliyev İtaliyada Beynəlxalq Çernobbio Forumunda çıxış edir - YENİLƏNİB
6-09-2024, 11:20
Toy etmək istəyənlərin nəzərinə! - Qiymətlər qaldırıldı
6-09-2024, 11:15
İtaliya mediası Prezident İlham Əliyevin bu ölkəyə səfərini geniş işıqlandırıb
6-09-2024, 11:10
Ordumuzun hərbçisi odlu silahla özünü öldürüb
6-09-2024, 10:27
Bakıda xaos yaradan zolaq: Maşınlar yolun ortasında qaldı
6-09-2024, 10:20
Azərbaycanlı alim bu sağalmaz xəstəliyin dərmanını tapdı - Dünya bu kəşfdən danışır
6-09-2024, 09:54
Durov 6 ay Fransadan çıxa bilməyəcək
6-09-2024, 09:49
Ukraynanın beş bəndli qələbə planı: Zelenski Rusiyanı necə məğlub etmək istəyir?
6-09-2024, 09:39
Prezident baş naziri Rusiya kəşfiyyatı ilə əlaqədə ittiham etdi
6-09-2024, 09:34
Prezident və xanımı Milana gəliblər - FOTOLAR