İlin sonu yaşlı həmvətənlərimiz üçün gərgin keçdi - pensiyaların indeksləşdirilməsi ilə bağlı məlumatlardan sonra "əsassız və saxta" ödənişlərin ləğvi ilə bağlı presedent yarandı. Bütün bunlarla yanaşı, bank filiallarında da sıxlıq yaranıb. “Nə üçün pandemiya dövründə pensiyaçılar bu qurumları mühasirəyə alıblar?” sualına Beynəlxalq Bankdan cavab veriblər ki, vaxtı keçmiş pensiya bank kartlarının dəyişdirilməsi proseduru aparılır.

Maliyyə qurumunun əməkdaşı banklarda baş verə biləcək başqa pensiya iğtişaşları ilə bağlı yayılan şayiələri təkzib edib: “Bütün məsələlər Dövlət Sosial Müdafiə Fondunda həll olunur. Biz sadəcə köhnə kartları dəyişirik, növbələr də ona görədir”.

Axı, xatırlayırsınızsa, koronavirus pandemiyası plastik pensiya kartlarının dəyişdirilməsinin adi ritminə də müdaxilə etmişdi. Pandemiya dövründə “Azərbaycan Beynəlxalq Bankı” və “Kapital Bank” vətəndaşların sosial ödənişlərin hesablandığı bank kartlarının istifadə müddətini dəfələrlə uzadıb. Göründüyü kimi, maliyyə strukturlarımız canlı növbələrin indi qadağan olunmadığına qərar verərək karantin rejiminin yumşaldılmasını özünəməxsus şəkildə şərh ediblər. Bununla belə, statistika fərqli mənzərəni göstərir – yoluxma sayında azalma yoxdur.

Ənənəvi olaraq, ilin sonuna yaxın pensiyaların indeksləşdirilməsi əsas hadisəyə çevrilir. Həmişə olduğu kimi, yeni ilin ilk aylarında biz çox arzulanan müavinətlər haqqında öyrənirik. Əmək pensiyalarının sığorta hissəsinin indeksasiyası nominal əmək haqqının illik artım səviyyəsini izləyir və pensiya kapitalına cari ilin inflyasiyasına uyğun olaraq yenidən baxılır. Hələ ki, bu dəyərlər hesablanmayıb və ona görə də qarşıdan gələn müavinətlər haqqında konkret nəsə demək tezdir.

İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərlinin AYNA-ya şərhinə görə, dövlət başçısının əhalinin sosial rifahının müdafiəsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında imzaladığı sərəncam çərçivəsində, bu il pensiyaların artırılması dərəcəsi əhəmiyyətli olacaq: “Hələlik artımın həcmi açıqlanmayıb, lakin minimum əməkhaqqının 250 manatdan 300 manata qalxacağını nəzərə alsaq, pensiyaların və maaşların indeksasiyasının xeyli yüksək olacağı ehtimalı var”.

“Düşünürəm ki, bu həftə maaşların və pensiyaların neçə faiz artımını gözlədiyimizi öyrənəcəyik. Hesab edirəm ki, bu il artım daha ciddi olacaq - 15-20%-ə qədər. Hesablama mexanizmləri hökumətin təklif etdiyi düsturdan asılı olacaq. Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayevin parlamentdəki son çıxışına əsasən, ciddi indeksasiya gözlənilir və insanlar bunu hiss edəcəklər. Amma neçə faizlə - bunu dəqiqləşdirməyib. Çox güman ki, gələn həftə bu məsələyə aydınlıq gətiriləcək”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.

Sahil Babayevin “əsassız və saxta” pensiyaların ləğvi ilə bağlı açıqlamasına toxunan Cəfərli qeyd edib ki, bu istiqamətdə proseslər iki il əvvəl başlayıb: “İndi məlum olur ki, bu ilin on ayında qeyri-qanuni ödənişləri ləğv etməklə 500 milyon manata qənaət etmək mümkün olub. Sual yaranır: bütün bunlar necə mümkün olub və buna kim cavabdehdir? Axı bu ilin cəmi 10 ayında yarım milyard manat hesablanıbsa, son illərdə nə qədər pul axıb gedib. Axı bunlar milyardlardır! Burada məsuliyyət mexanizminə əməl etmək çox vacibdir”.

“Sonra da, bildiyimə görə, yoxlamalar zamanı onları qanuni yolla almış şəxslər də pensiya və sosial müavinətlərdən məhrum ediliblər. Bu da mühüm məqamdır. Bəli, ödənişdən məhrum olanlar arasında bu pulu qanunsuz alanlar da var. Ancaq bəzilərini cəzalandırarkən, digərlərindən qanuni haqqını ala bilməzsiniz. İndi bu illər ərzində qanunsuz ödənilən vəsaitlərə görə heç kim cavabdeh deyil. Və bu, ən vacib şeydir. Axı məsuliyyət olmasa, gələcəkdə belə korrupsiya sxemlərinin təkrarlanmayacağına zəmanət yoxdur”, - deyə ekspert vurğulayıb.

Xatırladaq ki, yanvar ayında hökumət pensiya və pensiya kapitalının sığorta hissəsini indeksləşdirəcək. Mövcud qanunvericiliyə əsasən, artıq gələn ilin ilk ayında pensiyaların sığorta hissəsinin məbləğinə əvvəlki ildəki orta əmək haqqının artım səviyyəsinə yenidən baxılacaq və pensiya kapitalı inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq indeksasiyaya məruz qalacaq. Minimum əməkhaqqının artırılması pensiya və sosial müavinətlərin artımına da təsir edəcək. Artım gözləntiləri həm də dövlət başçısının əhalinin sosial rifahının qorunması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında sərəncamı ilə bağlıdır.

Sənəddə xüsusilə, əməkhaqqının, əmək pensiyalarının və sosial müavinətlərin və digər sosial müavinətlərin artırılması ilə bağlı 2022-ci ilin dövlət büdcəsi layihəsində müvafiq tədbirlərin nəzərdə tutulması hökumətə tapşırılıb.