Coğrafiya İnstitutu: Son illərdə Xəzər dənizinin səviyyəsinin aşağı düşməsinin ekoloji fəsadları və maliyyə ziyanları olacaq

İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Həzi Aslanovun məzarını ziyarət ediblər

Prezident onları təltif etdi - FOTO

Ermənistanda hərbi qiyam və çevriliş ssenarisi önə çıxır: Qarabağ klanı ordunu İrəvanın "işğal"ına çağırır

Əliyev - Putin görüşməsinə dair yeni və heyrətamiz görüntülər - Rusiya mediası İNDİ YAYDI - VİDEO

Entoni Blinken Prezident İlham Əliyevə zəng edib

Bakı “soyuq müharibə”dən çəkinmir: Azərbaycanı hədəf alan dövlətlərə sərt xəbərdarlıq edilib

Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - FOTO

İlham Əliyev və Olaf Şolts mətbuat konfransı keçirirlər

Coğrafiya İnstitutu: Son illərdə Xəzər dənizinin səviyyəsinin aşağı düşməsinin ekoloji fəsadları və maliyyə ziyanları olacaq

Sosial

Oxunub: 1 513

17 okt 2014 | 16:28

"Xəzərdə suitilər arasında quduzluq xəstəliyi yayılıb"

"İqlim dəyişkənliyinin Xəzər dənizinə təsir amillərindən biri onun səviyyəsində özünü göstərir. Belə ki, son 2-3 il ərzində Xəzər dənizinin səviyyəsi 80 sm-1m aşağı düşüb". Bunu APA-ya açıqlamasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Coğrafiya İnstitutunun direktoru, akademik Ramiz Məmmədov deyib. O bildirib ki, bunun da səbəbi Xəzərin su yığma hövzəsi olan Ural çayında yağıntının miqdarının azalması və quraqlığın keçməsi nəticəsində buxarlanmanın çoxalmasıdır. Bununla bağlı araşdırma apararkən ilk əvvəl Volqa çayına baxış keçirildiyini deyən R. Məmmədovun sözlərinə görə, ötən il Volqa çayının suyu təqribən 160-180 kub km olub: "Bu isə çox qorxunc və ən son ekoloji həddir. Bundan sonra eko-sistem ölməyə başlayır. Bunun da nəticəsi özünü Xəzər dənizinin səviyyəsinin aşağı düşməsində göstərir".
Yaranan halın fəsadlarına gəlincə, R. Məmmədov qeyd edib ki, bunun həm ekoloji fəsadları, həm də təsərrüfat baxımından maliyyə ziyanları ola bilər. Onun sözlərinə görə, ekoloji baxımından dənizin səthinin sahəsinin azalması fauna və floranın yaşam yerinin ərazisinin azalması deməkdir: "Təsərrüfat baxımından ziyan isə limanlara təsir edir. Belə ki, dəniz suyunun səviyyəsinin aşağı düşməsi gəmilərin limanlara yan almasına maneçilik törədə bilər. Yükləri boşaltmaq mümkün olmadığından yenidən limanlar tikmək lazım olur. Burada isə milyardlardan söhbət gedir. Təbii ki, belə bir hal maliyyə vəsaiti baxımından ölkə büdcəsinə ziyan vurmuş olar".
İnstitutun direktoru qeyd edib ki, iqlim dəyişikliyi Xəzər dənizinin canlı aləminə də təsirsiz ötüşməyib. O vurğulayıb ki, hazırda Xəzər dənizində suitilərin kütləvi şəkildə məhv olması müşahidə olunur: "Bu hadisə 1997-ci ildə baş vermişdi və yenidən 2014-cü ildə təkrarlanıb. Digər bir misal isə kilkələrin məhv olmasıdır. Buna səbəb isə dənizdə olan oksigen qatlarının temperaturunun artması və həmin qatların oksigenlə təmin olunmamasıdır. Oksigen olmadığı halda canlılar məhv olmağa başlayır".

Akademik son illər Xəzərin şimalında suitilər arasında quduzluq xəstəliyinin geniş yayıldığını da qeyd edib. Onun sözlərinə görə, Şimali Xəzər donanda suitilər donan yerlərə gedir və orada balalayırlar: "Həmin ərazidə isə quduz canavarların hücumuna məruz qalırlar. Quduz heyvanlar tərəfindən dişlənilən suitilərdə bir müddət sonra bu xəstəlik baş qaldırır. Bu da çimərlikdən istifadə edən insanların həyatı üçün ciddi təhlükədir. Suitilərin çimərliklərdə insanlara hücum etmə halları qeydə alınıb. Amma onların quduz olub-olmadığı məlum deyil. Buna görə isə ehtiyatlı olmaq lazımdır".