44 günlük Vətən savaşına yekun vuran 10 noyabr bəyanatının imzalanmasından sonra Qarabağın ermənilər yaşayan hissəsi müvəqqəti olaraq Rusiya sülhməramlı kontingentinin məsuliyyət zonasına çevrilib.

Lakin həmin ərazilərin də, Azərbaycana məxsus olması istər beynəlxalq təşkilatlar, istərsə də Rusiya hökuməti tərəfindən rəsmi şəkildə tanınmaqdadır. Buna rəğmən rus sülhməramlılarının fəaliyyətlərində həmin bölgələrə Azərbaycan tərəfindən rəsmi şəkildə verilmiş adlar əvəzinə, ermənilər tərəfindən sonrada qoyulmuş qondarma isimlər mütəmadi olaraq istifadə olunmaqdadır.

Son olaraq isə, noyabrın 9-da Rusiya sülhməramlı kontingetinin rəsmi hesabından paylaşılan videoda Xocavənd rayonu “Martuni” olaraq təqdim olunub.

Yalnışlıq deyil, qəsd

Lakin bu, nə sülhməramlıların, nə də Rusiya Müdafiə Nazirliyinin coğrafi adlarla bağlı yol verdikləri ilk yalnışlıq deyil.

Belə ki, Bizim.Media-nın araşdırması nəticəsində bu cür qondarma adların Rusiya Müdafiə Nazirliyi tərəfindən mütəmadi olaraq istifadə olunduğuna rast gəldik.

İlk növbədə isə, sülhməramlıların fəaliyyət göstərdiyi ərazi kimi hər zaman “Dağlıq Qarabağ” ifadəsinin istifadə olunduğuna diqqət çəkmək vacibdir. Xatırladaq ki, 14 iyul tarixində Prezident İlham Əliyev tərəfindən imzalanan fərmana əsasən, işğaldan azad olunmuş bölgələr Qarabağ və Şərqi Zəngəzur adlı iki iqtisadi rayona bölünüb. Bir sözlə rəsmi olaraq da “Dağlıq Qarabağ” adlı ərazi vahidi mövcud deyil.

Növbəti “xətalar” isə, birbaşa olaraq yaşayış məntəqələrinin adları ilə bağlıdır.

Yazının əvvəlində bəhs etdiyimiz Xocavənd rayonunun “Martuni” adlandırılması artıq Rusiya hərbi dairələrində vərdiş halını alıb. Təkcə, Rusiya MN-in rəsmi saytında sülhməramlıların fəaliyyətləri ilə bağlı dərc olunan xəbər və hesabatlarda “Martuni” ismindən 51 dəfə istifadə olunduğuna şahid olduq.

Bundan əlavə, Ağdərə rayonu da Rusiya MN-in leksikonunda 50 dəfə “Mardakert” olaraq qeyd edilib. Maraq doğuran ən önəmli nüans isə, Ağdərə rayonunun ümumiyyətlə mövcud olmamasıdır. Belə ki, 13 noyabr 1992-ci ildə bu rayon ləğv olunub və ərazisi Kəlbəcər və Tərtər rayonları arasında bölüşdürülüb.

Xankəndi adı da Rusiya MN tərəfindən rəsmi şəkildə qəbul olunmur. Qondarma erməni adı olan “Stepanakert” Rusiya MN-in rəsmi saytında nə az, nə çox düz 221 dəfə özünə yer tapmağı bacarıb.

Ümumilikdə isə, adlarla bağlı yol verilən xətalara nəzə saldıqda, bölgünün Azərbaycanın və Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində olan ərazilərə görə aparıldığına şahid olmaq mümkündür. Belə ki, keçmiş Dağlıq Qarabağın bir hissəsi olan Şuşa üçün “Şuşi” adından istifadə olunmur. Eyni zamanda, Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonunun ərazisində olan Laçın də öz rəsmi adı ilə təqdim edilir. Lakin sülhməramlıların nəzarətində olan ərazilərdə yerləşən məntəqələr üçün “Martuni”, “Mardakert”, “Stepanakert”, “Karmir Shuka” (Qırmızı Bazar) kimi qondarma adlardan istifadə olunur.

Rus hərbçilərin ayaqlar altına atdığı sülhməramlı legitimliyi

Bu cür addımın atılması isə, birbaşa olaraq Azərbaycan qanunlarına hörmətsizlikdən irəli gəlir. Belə görünür ki, sülhməramlılar üçün hansı ölkənin ərazisində xidmət etməklərindən daha çox, kimlərin xidmətində olmaları əsas şərtdir. Bəli, sülhməramlıların fəaliyyət istiqamətləri 10 noyabr və 11 yanvarda imzalanmış üçtərəfli bəyanatlarda öz əksini tapmayıb.

Bu cür vəziyyət isə, Qarabağda müvəqqəti yerləşdirilmiş rus hərbi kontingentinin legitimliyini sual altında qoyur. Rusiya MN-in rəsmi adlarla bağlı qanunsuz yanaşması isə, sual altında qalan legitimliyi birbaşa ayaqlar altına atır.