“Rusiya Dağlıq Qarabağda qarşıdurma istəmir, bu, Moskva hazırkı planlarına daxil deyil”

Oktyabrın 29-da Rusiyanın Müdafiə naziri Sergey Şoyqu Ermənistana rəsmi səfər edib. Ermənistan və Rusiya mətbuatının yazdığına görə, Müdafiə naziri Gümrüdəki hərbi bazaya da baş çəkib. Səfərin nəticələrinə görə, Ermənistanda yerləşdirilən 102-ci Rusiya hərbi bazasının (RBM) döyüş potensialının, yeni və modernləşdirilmiş silah və hərbi texnika ilə təchiz olunmasından sonra, demək olar ki, iki dəfə artacağı bildirilir.

Ermənistana səfərdən sonra, Şoyqu həmin axşam Azərbaycana gəldi.

Baş verənləri AYNA-ya şərh edən politoloq İlqar Vəlizadə, Rusiya Müdafiə nazirinin Ermənistan və Azərbaycana səfərləri üçün fərqli proqramların olduğunu deyib: “O, bu bölgədə gedən və Rusiyanın maraqlarına təsir göstərən hərbi obyektləri yoxlamaq üçün Ermənistana getdi. MDB Müdafiə Nazirlərinin Sammitində iştirak etmək üçün isə Azərbaycana gəlib. Bu, MDB ölkələrinin müdafiə idarələrinin qarşılıqlı fəaliyyətini ehtiva alan ənənəvi formatdır”.

Ekspert S.Şoyqunun azərbaycanlı həmkarı Zakir Həsənovla ikitərəfli formatda görüşünə diqqət çəkib: “Son müqavilə bağlandı və Rusiya bu əməkdaşlığı davam etdirmək istəyir. Digər bir məsələ isə bölgəmizdə Xəzəryanı ölkələrin yeni bir təhlükəsizlik sisteminin formalaşmasıdır. Ayrıca, Yaxın Şərq bölgəsində inkişaf edən geosiyasi reallıqları nəzərə alaraq Türkiyə, İran, Rusiya kimi ölkələrin iştirakı ilə ortaq təhlükəsizlik sisteminin yaradılması məsələsinə toxunulub”.

Vəlizadənin fikrincə, görüşdə Qarabağ münaqişəsinin həllinə toxunulsa da, bu, səfərin əsas mövzusu deyil: “Rusiya tərəfi Qarabağ münaqişəsi ətrafında vəziyyətin inkişafından, xüsusən də Ermənistan rəsmilərinin açıqlamalarından yalnız hərbi əməliyyatlara hazırlıqları stimullaşdırır. Rusiya tərəfi vəziyyətin hərb yolunda inkişaf etməsini istəmir. Buna görə də Ermənistan və Azərbaycanda Qarabağ münaqişəsi ətrafında vəziyyətin inkişaf perspektivləri məsələsinə ayrıca baxılacaq. Rusiya qarşıdurmaya qarışmaq istəməz, bu, Rusiyanın hazırkı planları və maraqlarının bir hissəsi deyil”.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bir neçə gün əvvəl Amerika tərəfinin təşəbbüsü ilə ABŞ-ın Müdafiə naziri Mark Esper ilə Azərbaycanın Müdafiə naziri Zakir Həsənov arasında görüş keçirildi. Tərəflər Azərbaycan ilə ABŞ arasında həm ikitərəfli, həm də NATO çərçivəsində hərbi əlaqələrin inkişaf perspektivlərini, o cümlədən hərbi, hərbi-texniki, hərbi-təhsil və hərbi-tibb sahələrində əməkdaşlığın genişləndirilməsini, həmçinin regional və qlobal təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə ediblər.

Təbii ki, Azərbaycan və ABŞ, Azərbaycan və Rusiya Müdafiə nazirliklərinin rəhbərlərinin görüşləri əvvəlcədən planlaşdırılırdı. Dünyada və regionda inkişaf edən geosiyasi tendensiyaları nəzərə alaraq vəziyyətin son dərəcə təhlükəli olduğunu düşünmək olar. Vaşinqton və Moskva Cənubi Qafqaz bölgəsindəki təsirlərini möhkəmləndirməyə çalışır və burada Azərbaycanın iştirakı olmadan heç bir şey etmək mümkün deyil.

Böyük ehtimalla, İranla “ciddi” məşğul olan Donald Trampın ikinci müddətə seçilməsi perspektivi baxımından güclü müttəfiqlərə ehtiyacı olacaq. Digər tərəfdən isə Cənubi Qafqaz bölgəsi sürətlə geosiyasi toqquşmanın daha bir ocağına çevrilə bilər.