Ötən həftəsonu Fransandakı Lion İnzibati Məhkəməsi ölkənin Vilörban şəhəri ilə işğal altındakı Azərbaycan şəhəri Şuşa arasında imzalanmış qanunsuz “qardaşlıq müqaviləsi”ni ləğv edib. Bu haqda Frans-Press xəbər yayıb. Çıxarılan məhkəmə qərarında deyilir ki, müqavilə Fransanın beynəlxalq öhdəlikləri nəzərə alınmadan imzalanıb və qanunsuzdur.

Bununla bağlı Azərbaycan XİN-i də məlumat yayıb və qərarı alqışlayıb. “Azərbaycan tərəfi inanır ki, hazırda qüvvədə olan və Fransa qanunvericiliyi, xüsusilə də ölkə Konstitusiyasının 73-cü maddəsi ilə ziddiyyət təşkil edən digər qanunsuz ”sənədlər" də tezliklə ölkə məhkəmələri tərəfindən ləğv ediləcək. Qanunun aliliyi hər şeydən üstündür və Fransadakı erməni lobbi qrupları başa düşməlidir ki, onların Fransa qanunlarını və bu ölkənin beynəlxalq öhdəliklərini pozmaq bahasına öz maraqlarını reallaşdırmaq cəhdləri uğursuzluğa düçardır", - deyə məlumatda qeyd olunub.

“Yeni Müsavat” xatırladır ki, 2013-cü ildən bəri ən azı, 12 fransız şəhəri arasında belə müqavilələr imzalanıb. 2018-ci ildən isə Fransa Xarici İşlər Nazirliyinin tələbi əsasında prefekturalar Azərbaycanın işğal altındakı ərazilərindəki “yerli özünüidarə orqanları ilə” Fransa şəhərləri arasında imzalanmış anlaşmaların məhkəmələrdə ləğvinə nail olmağa başlayıblar. Artıq bu qəbildən 10 qanunsuz “müqavilə”, o sırada Şuşa ilə bağlı 3 “xartiya” sıfırlanıb.

*****

Onu da yada salaq ki, ötən həftə işğal altında olan Şuşada qədim Azərbaycan məscidi olan Gövhər ağa məscidinin “təmir”indan sonra təntənəli “açılış mərasimi” olmuşdu. Çıxış edən ermənilər bu islam məbədini sırf fars mədəniyyət abidəsi kimi qələmə verməyə çalışmış, eyni zamanda, bunu özlərinin guya tolerant, mədəni bir xalq olduğunun təzahürü kimi gözə soxmağa səy etmişdilər. Ancaq etnik təmizləməyə məruz qalan və bircə azərbaycanlının belə yaşamadığı Şuşada məscid kimə lazımdır, əgər orada ibadət edəcək müsəlman, yerli əhali yoxdursa?

Eləcə də etnik təmizləmə aparılmış qədim Azərbaycan yurdu Şuşa ümumbəşəri haqlara sayğılı olan Fransanın hansısa şəhəri ilə necə qardaşlaşa bilər? Bu, ən birinci elə təməl insan haqlarına həqarət deyilmi? Şəksiz. Həmçinin, erməni işğalı altındakı digər yaşayış məntəqələrimizlə Fransa şəhərləri arasında bağlanmış və beynəlxalq hüquqa ziddi olan anlaşmalar.

Nə yaxşı ki, belə üzdəniraq sənədlər bir-bir ləğv olunaraq, zibil qutusuna atılır. Sözsüz ki, bu prosesdə Azərbaycanın diplomatik və lobbi fəallığının həlledici rolu var. Erməni tərəfi də etiraf artıq etməyə başlayıb ki, son illər Bakı Qarabağla bağlı beynəlxalq arenada daha aktiv iş aparır və bu, hətta Ermənistanı özünün “kiçik bacısı” adlandıran, dünyada ən böyük və fəal erməni icmasının yaşadığı Fransada da özünü göstərməkdədir. Nəticə ortadadır: Paris daha “kiçik bacı”sının göz yaşlarına inanmır. İrəvan və Xankəndi üçün növbəti bir şok.

*****

Yeri gəlmişkən, Şuşa ilə Vilrbörn şəhəri arasında qondarma “dostluq müqaviləsi”nin ləğvindən cəmi bir həftə qabaq (10 oktyabr) Fransa prezidenti Emmanuel Makron azərbaycanlı həmkarı İlham Əliyevə zəng etmişdi. Məlumatda bildirilirdi ki, Makron onun təşəbbüsü ilə yaradılan QİÇS, vərəm və malyariya ilə mübarizə üzrə Qlobal Fonda Azərbaycan tərəfinin dəstək verməsini Azərbaycan prezidentindən xahiş edib. İlham Əliyev Fransa rəhbərinin bu təşəbbüsünə öz dəstəyini ifadə edib və Azərbaycan tərəfinin bu xəstəliklərlə mübarizə işinə əhəmiyyətli töhfə verməyə hazır olduğunu bildirib. Fransa prezidenti dəstəyə görə minnətdarlığını bildirib. Telefon söhbəti zamanı dövlət başçılarının ikitərəfli münasibətlərin inkişafı və iki ölkənin prezidentləri arasında gələcək təmaslarla bağlı məsələləri müzakirə edikləri də deyilirdi.

Doğrudur, Makronun telefon zənginin motivi humanitar xarakterli olub. Lakin Fransanın Qarabağ məsələsində üç həmsədr dövlətdən biri və ən böyük, ən təşkilatlanmış erməni lobbisinin yaşadığı dövlət olması ciddiyə alınarsa, bu həm də siyasi anlam daşıyır, ölkəmizə bölgədə verilən önəmi göstərir. Güney Qafqazda aparıcı və vazkeçilməz dövlətin, zəngin və varlı məmləkətin hansı ölkə olduğunu bir daha bəlli edir.

Qısası, Makron bilir hara, kimə zəng edir. Acından ölən, tarix boyu onun-bunun himayəsində və qoltuğunda, dotasiya ilə yaşamağa adət eləmiş ermənilərdən, onların “Ermənistan” adlı süni və saxta dövlətindən Fransaya hansı fayda gələ bilər ki. Təsadüfi deyil ki, son illər Fransa və Azərbaycan arasında hərbi-texniki sahədə əməkdaşlıq da təşəkkül tapmağa başlayıb, bu yöndə ilkin anlaşmalar əldə edilib, mühüm zəmin yaradılıb.

*****

Şübhə yox ki, Ermənistan hər vəchlə işğal altındakı Dağlıq Qarabağda yaradılmışı qanunsuz rejimi dünyada müstəqil dövlət qurumu kimi təbliğ etməyə çalışır. Fransa şəhərləri ilə işğal altındakı şəhərlərimiz arasında imzalanmış “qardaşlıq anlaşmaları” da müstəsna olaraq, bu məkrli məqsədə xidmət edir. Hərçənd, Ermənistanın özü indiyədək saxta qurumu “müstəqil dövlət” kimi tanımağa sürət etməyib. Çünki özü də müstəqil dövlət deyil, Rusiyanın vassalıdır .

Bu xüsusda ötən həftə sonunun diqqətçəkici olaylarından başqa birisi Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın separatçı rejimin başçısı Bako Saakyanı yanına çağırması oldu. Artıq bəllidir ki, Paşinyan hakimiyyətə gələr-gəlməz, “DQR”i özünün “müstəqil idarəçiliyi” olan və Ermənistana dəxli olmayan, bu üzdən Qarabağa dair sülh prosesinin üçüncü müstəqil tərəfi kimi təqdim etməyə çalışır. “Qarabağ ermənilərinin öz hakimiyyəti var, mən Ermənistana cavabdehəm”. Bu da Paşinyanın sevimli ifadələrindən idi. Ancaq az sonra sanki bu ifadəni unudubmuş kimi, Nikol “Qarabağ Ermənistanındır və nöqtə” sərsəmləməsini dilə gətirdi.

Bu da hamısı deyil. Məsələ ondadır ki, Paşinyan Saakyanı İrəvana hansısa üzdəniraq “dövlət”in rəhbəri qismində yox, Ermənistanın hansısa bölgəsinin (ermənilər ona “marz” deyirlər) başçısı, tutaq ki, Gümrünün meri kimi çağırıb, elə bu statusda da onunla söhbət edib. Üstəlik, yayılan fotodan görünür ki, Paşinyanla Saakyanın görüşdüyü otaqda onların arxasında yalnız Ermənistanın bayrağı qoyulub, “DQR”-in əskisi yoxdur. Daha önəmlisi, Paşinyan Saakyana “hörmətli, marzpet” deyə müraciət edib (“Marzpet” rayon administrasiyaların başçılarına deyilir). Yada salmağın yeri var: bir neçə ay öncə Saakyanı artıq bir dəfə “marzpet” adlandırıblar - Gümrüdəki tədbirlərin birində...

Bu da sizə “müstəqil Arsax”! Necə deyərlər, ermənilərin dünyanın gözünə kül üfürməsi, hiyləgər “dövlət-dövlət” oyunu fiasko olmaqdadır. Oyun bitir. Qalır nəticəni rəsmiləşdirmək. Görünür, bunu Ermənistanı “kiçik bacı” sayan Fransada da anlamağa başlayıblar...
“Yeni Müsavat”