Böyrəklərdə oksalat duzları: nə etməli?
Oksalat (etakdiol) turşusu ən sadə dikarbon turşusu olub təbabətdə təsadüf olunur. Etakdiol güclü turşu olub anion və protionu dissosasiya edir. Oksalat turşusunun anionu kalsium kationu ilə birləşərək az həll olan duz-kalsium, oksalat-monohidrat və dehidrat əmələ gəlir.
Oksalat turşusunun qanda səviyyəsinin artması (oksalemiya) endogen və ekzogen faktorlardan asılıdır. Ekzogen oksalemiya əksər hallarda alimentar mənşəli olub tərkibində oksaloforlar çox olan qida qəbulu zamanı baş verir. Bu qidalara aiddir:
- kakao
- şokolad
- ispanaq
- çay
- istiot və s.
Kalsium və maqnezium oksalatlar, oksalat daşlarının mənbəyi olurlar. Kalsium oksalatın sidikdə həll olması sudakı həll olmasından artıqdır. Buna səbəb oksalatın kristalizasiyasının bəzi maddələr tərəfindən ingibisiya olunmasıdır. Bu maddələrə aşağıdakılar aiddir:
- turş polisaxaridlər
- kiçik molekullu polipeptidlr
- sidik cövhəri
- maqnezium
- pirofosfatlar
- difosfdatlar
- sitratlar
- üzvi turşular.
Oksalat metobolizmasının pozulmasının 2 tipi mövcuddur. Birinci tipdə oksalat turşusunun katalizatoru olan fosfatazalı fermentin aktivliytinin azalması nəticəsində baş verir.
İkinci tip oksaluriya serenin metabolizminin ferment deffekti nəticəsində baş verir. Bu zaman kalsium-oksalatın kristallaşması uron turşrsu, xondrotinsulfat və heparinsulfat təsirindən baş verir.
Askorbin turşusunun sidikdə oksalatların artmasında rolu böyükdür, çünki 17-40% dərman kimi qəbul edilən askorbin turşusu orqanizmdən oksalat formasında xarıc olur.
Oksalat turşusunun sintezi A, B, D vitaminlərinin, xüsusən B6 maqneziumun qıtlığı zamanı artır.
Oksalatların əmələ gəlmə mənbələri aşağıdakı kimidir:
1/3 - endogen mexanizmlər əsasında
1/3 - askorbin turşusunun metobolizmi nəticəsində
1/3 - oksalatın bağırsaqdan qana sorulması nəticəsində.
Sağlam insan gün ərzində 40 mq oksalat ifraz edir. Hiperoksaluriya zamanı oksalatların sidikdə miqdarı gün ərzində 90-315 mmol-a qədər artır.
Bağırsaqların fəaliyyətinin pozulması, ileit, hepatit, xolisistit yaradır. Nazik bağırsağın hissəvi rezeksiyası sidikdə oksalatların artmasına səbəb olur. Boyrəklərdə oksalat daşlarının əmələ gəlməsində oksalat mübadiləsinin pozulmasının rolu böyükdür.
Dünən, 12:38
Azərbaycan hərbçiləri İtaliyada - FOTO
Dünən, 12:33
Bazar günü 31 dərəcə isti olacaq
Dünən, 10:28
Azərbaycan Ordusunda komanda-qərargah təlimləri başa çatıb
Dünən, 09:47
Azərbaycanlılarla taciklər arasında KÜTLƏVİ DAVA: 1 həmyerlimiz öldü
Dünən, 09:43
Bakı “soyuq müharibə”dən çəkinmir: Azərbaycanı hədəf alan dövlətlərə sərt xəbərdarlıq edilib
Dünən, 09:38
F-16-ları məhv edəcəyik - Juravlyov
Dünən, 09:32
Arda Gülər "Real"da növbəti qolunu vurdu - VİDEO
Dünən, 09:24
Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - FOTO
26-04-2024, 16:00
Sabah 32 dərəcə isti olacaq
26-04-2024, 15:30
Taksi avtomobillərinin kütləvi satışı bazarda ucuzlaşmaya səbəb oldu
26-04-2024, 14:47
İlham Əliyev və Olaf Şolts mətbuat konfransı keçirirlər
26-04-2024, 14:43
Azərbaycan və Almaniya liderlərinin təkbətək görüşü başa çatıb - YENİLƏNİB
26-04-2024, 14:22
Əvvəl Qarabağ, sonra Qazaxın kəndləri... - Növbəti hədəf haradır?
26-04-2024, 14:00
İrəvan kulisləri çalxalanır: Qərbi Azərbaycana qayıdış başlayır - Ermənistan KİV
26-04-2024, 13:23
Növbəti köç karvanı Füzuliyə çatdı
26-04-2024, 12:55
Rus qoşunları hücumu gücləndirdi, yeni ərazilər götürülür
26-04-2024, 12:51
Ukrayna tanklarını cəbhədən geri çəkir: Nə baş verir...
26-04-2024, 12:28
Azərbaycan XİN Avropa Parlamentinə cavab verib
26-04-2024, 12:25
İlham Əliyev Almaniyada mühüm tədbirdə iştirak edib - YENİLƏNİB
26-04-2024, 11:55
İlon Maskdan şok: Vətəndaş müharibəsi olacaq
26-04-2024, 11:22
COP29-un əhəmiyyəti
26-04-2024, 11:15
Qarşılıqlı fəaliyyətimizin gündəliyi kifayət qədər genişdir
26-04-2024, 11:04
İlham Əliyev Almaniyada mühüm tədbirdə iştirak edəcək
26-04-2024, 10:57
Yeni Klinikada yoxlama: Saxlanılan var - FOTO
26-04-2024, 10:24
Xocavənddə ƏMƏLİYYAT: polisə demədi, saxlanıldı - FOTO
26-04-2024, 10:07
Putin döyüş meydanında uğurun sirrini açıqladı
26-04-2024, 10:02
Conson Ağ Evin planını DE-ŞİFRƏ ETDİ: ABŞ bu ölkəyə də hücum edəcəkdi, amma...